Miechów, który ze swoim sanktuarium Grobu Bożego jest zwany „Polską Jerozolimą”, znajduje się – najstarsza w Polsce i jedna z najstarszych na świecie – kopia Grobu Pańskiego z Jerozolimy. Boży Grób w Miechowie usytuowany jest w gotycko-renesansowej kaplicy, w dawnym wirydarzu klasztornym, przylegającym do kościoła będącego bazyliką mniejszą. Kaplica ta została wzniesiona na planie kwadratu w pierwszej ćwierci XVI w. i ukończona przed rokiem 1538 r. miechowski Grób Pański jest XVI-wieczną repliką grobu jerozolimskiego. Ma konstrukcję kamienno-drewnianą, wykonaną z ciosów kamiennych pokrytych plastyczną dekoracją. W przedniej części po lewej stronie znajduje się niskie wejście do komory grobowej. Kwadratowe wnętrze komory przykryte jest polichromowanym sklepieniem, wzdłuż prawej ściany stoi kamienny zdobiony sarkofag. Obok grobu znajduje się kamienny ołtarz z kamieniem jerozolimskim z czasów wypraw krzyżowych. Górna część grobu jest drewniana, wykonana w stylu barokowym w II połowie XVIII w. W okresie kiedy muzułmanie zabronili pielgrzymom nawiedzać Boży Grób w Jerozolimie, jego miechowska kopia stała się celem pielgrzymek całej średniowiecznej Europy. Zbudowali go zakonnicy z Zakonu Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Pańskiego w Jerozolimie (Ordo Canonicorum Regularium Custodum Sacrosancti Sepulchri Domini Hierosolymitani), których członków zwano na ziemiach polskich bożogrobcami lub miechowitami. Bożogrobcy wywodzą się z Jerozolimy i swoimi korzeniami sięgają roku 1099, kiedy ukształtowała się kapituła duchownych i świeckich przy bazylice Grobu Pańskiego. Za formalny początek powstania zakonu przyjmuje się rok 1114, kiedy ówczesny patriarcha jerozolimski nadał mu regułę. Głównym zadaniem zakonników była straż przy grobie Chrystusa oraz opieka nad pielgrzymami. Do Miechowa sprowadził bożogrobców wielmoża małopolski komes Jaksa herbu Gryf, powracając z Ziemi Świętej i ufundował im kościół i klasztor w swych dobrach, na złożonym kopczyku świętej ziemi z Jerozolimy. Tak zaczęła się historia polskich bożogrobców. To im zawdzięczamy powstanie w Polsce kopii jerozolimskiego Grobu Chrystusa i tradycję budowania tych grobów w naszych kościołach w Wielki Piątek. Od 1374 r. do kasaty w 1819 r. w Miechowie znajdowała się prepozytura generalna zakonu. Kościół pw. Grobu Pańskiego szybko stał się zbyt mały dla rosnącej liczby odwiedzających go wiernych. W latach 1235 – 1293 podjęto budowę nowego romańskiego kościoła, poświęconego przez bp. Prokopa. W 1379 r. kościół spłonął w wielkim pożarze miasta. Po rekonstrukcji w XVIII w. zmienił swój wygląd. Obecny kościół parafialny jest trzynawową, trójprzęsłową bazyliką gotycką z XIV-XV wieku, z fragmentami romańskimi z pierwszego trzydziestolecia XIII w. Wieżę zakończono charakterystycznym hełmem w kształcie ogromnej kuli z pozłacanym, podwójnym krzyżem bożogrobców. Świątynia otrzymała barokowo–rokokowy wystrój. 15 lipca 1802 r. – w rocznicę zdobycia Jerozolimy przez krzyżowców w 1099 r. – bp Tomasz Nowina Nowiński, generał – przełożony bożogrobców i proboszcz miechowski, konsekrował świątynię. Ta rocznica jest obchodzona po dziś dzień. Po kasacie parafia była prowadzona przez byłych zakonników aż do 1852 r. 25 lat temu, 10 kwietnia 1996 r. kościół miechowski został podniesiony do godności bazyliki mniejszej przez papieża Jana Pawła II. W 1997 r. biskup kielecki Kazimierz Ryczan erygował Miechowską Kapitułę Kolegiacką. Kościół znajduje się na szlaku kulturowym „Małopolski Szlak Bożogrobców”. Od 2010 r. w Miechowie znajduje się siedziba Zwierzchnictwa Polskiego Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie. Jest to stowarzyszenie duchownych i świeckich, reaktywowane przez papieża w 1847 r., nie związanych ślubami zakonnymi. Stolica Apostolska uznaje ten zakon oficjalnie, jako zakon rycerski Kościoła katolickiego i otacza swoją opieką: od 1949 r. posiada kanoniczną osobowość prawną, a od 1996 r. – państwową osobowość prawną Państwa Miasta Watykan, nadaną przez papieża Jana Pawła II w dniu 1 lutego 1996 r. Zakon liczy ok. 30.000 członków, zorganizowanych w 65 strukturach lokalnych, zwanych zwierzchnictwami, i działa w ponad 32 państwach a jego celem jest troska o chrześcijan zamieszkałych w Izraelu, Autonomii Palestyńskiej i Jordanii. Jego członkowie noszą charakterystyczna płaszcze – białe (kawalerowie) i czarne (damy) – z czerwonym krzyżem jerozolimskim. Polskie Zwierzchnictwo tej organizacji istnieje od 8 grudnia 1995 r. i w tym roku obchodzi swoje 25-lecie istnienia i 25 rocznicę pierwszej polskiej inwestytury rycerskiej – oficjalnego przyjęci nowych członków. Wielkim Przeorem Polskiego Zwierzchnictwa tego Zakonu jest kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski. Na północnym wschodzie do bazyliki przylega dom prepozytów generalnych tzw. zamek z 2 połowy XVIII w. W odrestaurowanym domu generała mieści się obecnie siedziba Muzeum Ziemi Miechowskiej (od 2012 r.). W miechowskiej parafii corocznie obchodzone jest święto Bożego Grobu (III Niedziela Wielkanocna) oraz odbywają się cykliczne wydarzenia związane z Ziemią Świętą i dziedzictwem bożogrobców. Co roku 15 lipca, obchodzona jest uroczystość rocznicy poświęcenia kościoła w Miechowie, podczas której są celebrowane i wspominane historyczne rocznice wydarzeń związanych również z Ziemią Świętą przypadające w tym samym dniu: rocznica zdobycia Jerozolimy przez krzyżowców na czele z Obrońcą Grobu Bożego Gotfrydem z Bouillon (15 lipca 1099 r.) i rocznica poświęcenia bazyliki Grobu Bożego w Jerozolimie – bazyliki „Anastásis” (15 lipca 1149 r.). Droga Krzyżowa jest odprawiana w bazylice miechowskiej w każdy piątek, przez cały rok; szczególny wymiar mają obchody Wielkiego Piątku i liturgii Męki Pańskiej, przy udziale Dam i Kawalerów Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie.